Dogodilo se na današnji dan.....

1442. - Rođen je engleski kralj Edvard IV, sin vojvode od Jorka. U ratu protiv dinastije Lankaster, posle zauzimanja Londona i pobede kod Toutona, izabran je za kralja. Time je kraljevska vlast prešla na kuću Jork.

1789. - Pobunjena posada engleskog broda 'Baunti' ostavila je kapetana broda Vilijama Blaja i 18 njegovih pristalica u vodama kod Tahitija. Blaj je posle 48 dana dramatične plovidbe i više od 3.500 milja uspeo da se domogne ostrva Timor, blizu Jave.

1804. - Tokom Prvog srpskog ustanka, u Zemunu je održan sastanak srpskih ustanika i Turaka, uz posredovanje Austrije. Nakon neuspelih pregovora o uspostavljanju mira, srpski pregovarači vratili su se u Ostružnicu i počeli pripreme za napad na Beograd.

1878. - Rođen je američki filmski i pozorišni glumac Lajonel Barimor. Kao dete proslavio se u ulozi Olivera Tvista, a kasnije je značajne uloge odigrao u filmovima 'Grand hotel', 'Ostrvo Largo', 'Dama s kamelijama', kao i u TV seriji 'Dr Kilder'.

1918. - U zatvoru u Terezinu [Češka] umro je Gavrilo Princip. Na dvadesetogodišnji zatvor osudile su ga austrougarske vlasti nakon atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914, čime je počeo Prvi svetski rat.

1919. - Na Versajskoj mirovnoj konferenciji u Parizu 32 države, uključujući Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, prihvatile su pakt o osnivanju Lige naroda.

1924. - Rođen je zambijski državnik Kenet Kaunda, prvi predsednik Zambije od 1964. do 1991. i jedan od lidera Pokreta nesvrstanih zemalja.

1936. - Umro je egipatski kralj Fuad I. Za kralja se proglasio 1922, kada je ukinut britanski protektorat nad Egiptom. Nasledio ga je sin Faruk I.

1939. - Adolf Hitler odbacio je nemačko-poljski pakt o nenapadanju sklopljen u januaru 1934. i nemačko-britanski ugovor iz juna 1935.

1952. - Japanu je vraćen suverenitet koji mu je, nakon poraza u Drugom svetskom ratu, bio oduzet mirovnim ugovorom iz San Franciska 1951. godine.

1969. - Predsednik Francuske Šarl de Gol dao je ostavku nakon referenduma o regionalizaciji zemlje i reorganizaciji Senata, na kojem je većina Francuza glasala protiv njegovih predloga.

1977. - Članovi nemačke levičarske terorističke grupe 'Bader-Majnhof' osuđeni su na doživotnu robiju.

1980. - Državni sekretar SAD Sajrus Vens podneo je ostavku posle neuspele misije komandosa u spasavanju američkih taoca u Iranu.

1992. - Prokomunistička vlada u Kabulu predala je vlast islamskim gerilcima, čime je okončan 14-godišnji građanski rat u Avganistanu.

1995. - U eksploziji gasa poginula su najmanje 103 stanovnika južnokorejskog mesta Tegu.

1999. - Vlada SR Jugoslavije podnela je Međunarodnom sudu pravde u Hagu tužbu protiv zemalja NATO-a zbog 'neovlašćene upotrebe sile' u vazdušnim udarima koji su počeli 24. marta.

1999. - Lider Srpskog pokreta obnove Vuk Drašković smenjen je sa mesta potpredsednika vlade SR Jugoslavije zbog kritika na račun vlasti tokom ratnog stanja.

2001. - Prvi turista u svemiru, američki biznismen Denis Tito, platio je 20 miliona dolara za svoje putovanje na Međunarodnu svemirsku stanicu, na koje je otišao sa ruskom posadom.

2002. - U padu helihoptera u Rusiji, poginuo je gubernator sibirske oblasti Krasnojarsk, general Aleksandar Lebed, bivši savetnik za bezbednost predsednika Borisa Jeljcina.

2004. - Snimci američke TV Si-Bi-Es [CBS] o zlostavljanju iračkih zarobljenika u iračkom zatvoru Abu Graib, pod kontrolom američke vojske, izazvali su šok u svetu. Američki predsednik Džordž Buš uputio je javno izvinjenje iračkom narodu za poniženje koje su pretrpeli irački zatvorenici i njihove porodice.

2005. - Irak je dobio prvu demokratsku vladu u poslednjih više od 50 godina.

1429. - Žan d'Ark, poznatija kao Jovanka Orleanka, oslobodila je Orlean, grad koji su britanske trupe opsedale sedam meseci.

1769. - Rođen je engleski vojskovodja i državnik Artur Velzli, prvi vojvoda od Velingtona koji je porazio Napoleona I 1815. kod Vaterloa. Kao vođa torijevske desnice bio je premijer od 1828. do 1830. godine.

1818. - Rođen je Aleksandar II Nikolajevič Romanov, ruski car od 1855. Tokom njegove vladavine ukinuto je kmetstvo, reformisani su sudovi, data ograničena samouprava gubernijama i gradovima. U februaru 1881. ubio ga je pripadnik organizacije 'Narodna volja'.

1854. - Rođen je francuski matematičar Žil Anri Poenkare, autor teorije automorfnih funkcija i jedan od osnivača topologije.

1892. - U Beogradu je osnovana Srpska književna zadruga. Prvi predsednik bio je Stojan Novaković, a potpredsednik Jovan Jovanović Zmaj, koji je izradio i njen amblem. Prva objavljena knjiga bila je 'Život i priključenija' Dositeja Obradovića.

1899. - Rođen je američki pijanista, kompozitor i šef orkestra Edvard Kenedi 'Djuk' Elington, jedan od najznačajnijih džez muzičara XX veka.

1901. - Rođen je japanski car Hirohito, koji je vladao od 1921, kad je kao regent zamenjivao bolesnog oca. Krunisan je 1926. i bio na prestolu do smrti 1989. godine.

1907. - Rođen je američki filmski režiser austrijskog porekla Fred Cineman, dobitnik Oskara za filmove 'Odavde do večnosti' i 'Čovek za sva vremena'.

1929. - Umro je srpski vojvoda Stepan-Stepa Stepanović, general i ministar vojske 1908. i od 1911. do 1912. godine. Čin vojvode dobio je nakon pobede nad austrougarskom vojskom u Cerskoj bici u avgustu 1914. godine.

1936. - Rođen je indijski dirigent i violinista Zubin Mehta, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Karijeru profesionalnog dirigenta
započeo je nastupima u Jugoslaviji i Belgiji.

1945. - Američke trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile nemački koncentracioni logor Dahau.

1945. - Snage nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu kapitulirale su u severnoj Italiji, Austriji, Štajerskoj i Koruškoj.

1975. - Poslednji američki vojnici evakuisani su iz Sajgona, dan uoči ulaska severnovijetnamskih snaga u grad.

1980. - Umro je engleski filmski režiser Alfred Hičkok, proslavljeni autor kriminalističkih filmova, majstor filmske montaže, napetosti i ambijenta ['Čovek koji je suviše znao', 'Nevolje sa Harijem', 'Vrtoglavica', 'Ptice', 'Psiho'].

1991. - U zemljotresu u sovjetskoj republici Gruziji poginulo je više od 140 ljudi.

1992. - Jedinice Teritorijalne odbrane i policije Bosne i Hercegovine blokirale su kasarne Jugoslovenske narodne armije u Sarajevu.

1998. - Kontakt grupa u Rimu usvojila je paket sankcija protiv SRJ zbog pogoršanja situacije na Kosovu.

1999. - U vazdušnim udarima NATO na SR Jugoslaviju srušen je telekomunikacioni toranj na Avali.

2003. - U Zagrebu je preminuo penzionisani hrvatski general Janko Bobetko [84], koga je Haški tribunal u septembru 2002. optužio za
ratni zločin počinjen 1993. godine u vojnoj akciji 'Medački džep'.

313. - Rimski car Konstantin I Veliki izdao je Milanski edikt kojim je legalizovano hrišćanstvo u Rimskom carstvu.

1777. - Rođen je nemački matematičar i astronom Karl Fridrih Gaus, pronalazač više metoda u teoriji brojeva, algebri, geometriji. Smatra se jednim od najvećih matematičara svih vremena.

1789. - Džordž Vašington izabran je za prvog predsednika SAD. Nakon dva predsednička mandata, u septembru 1796. godine uputio je američkom narodu oproštajnu poruku i povukao se na svoje imanje.

1803. - SAD su od Napoleona Bonaparte, za 15 miliona dolara kupile Luizijanu, koja je istog dana 1812. i formalno ušla u sastav američke države kao njena 18. članica.

1804. - U borbama u Surinamu Britanci su prvi put upotrebili šrapnel, nazvan po izumitelju Henriju Šrapnelu.

1870. - Rođen je austrijski kompozitor mađarskog porekla Franc Lehar, najznačajniji predstavnik bečke operete u prvoj polovini 20. veka.

1883. - Umro je francuski slikar Eduar Mane, jedan
od začetnika impresionizma.

1883. - Rođen je češki pisac Jaroslav Hašek, autor romana 'Doživljaji dobrog vojnika Švejka'.

1893. - Rođen je Joahim fon Ribentrop, šef diplomatije nacističke Nemačke. Međunarodni sud u Nirnbergu osudio ga je na smrt zbog zločina u Drugom svetskom ratu. Smrtna kazna vešanjem izvršena je 1946.

1895. - Svečano je otvorena Prva internacionalna izložba u Veneciji, koja je vremenom postala najveća smotra savremene likovne umetnosti u svetu, poznata kao Venecijanski bijenale.

1900. - Havaji su postali sastavni deo SAD.

1915. - U Parizu je osnovan Jugoslovenski odbor, organizacija srpskih, hrvatskih i slovenačkih političkih emigranata iz Austro-Ugarske koja je u vreme Prvog svetskog rata vodila akcije za oslobađanje južnoslovenskih zemalja od Austro-Ugarske i za njihovo ujedinjenje sa Srbijom i Crnom Gorom.

1934. - Austrija je donela novi ustav kojim je ozakonjena diktatura kancelara Engelberta Dolfusa.

1941. - Nezavisna Država Hrvatska donela je zakon o rasnoj pripadnosti na osnovu kojeg su počeli progoni Srba, Jevreja i Roma.

1945. - Adolf Hitler i njegova ljubavnica Eva Braun izvršili su samoubistvo u podzemnom bunkeru u Berlinu. Ruske trupe ušle su u centar Berlina, osvojile Rajhstag i druge državne institucije, dok su savezničke trupe osvojile Minhen, a francuske ušle u Austriju.

1945. - Jugoslovenska vojska oslobodila je u Drugom svetskom ratu ustaški logor Jasenovac.

1953. - U Beogradu je za posetioce otvoren Železnički muzej, prvi takav muzej u Jugoslaviji, osnovan u februaru 1950.

1973. - Predsednik SAD Ričard Nikson prihvatio je odgovornost za prisluškivanje stranačkih protivnika u Votergejtu 1972, što je dovelo do njegove ostavke u avgustu 1974. godine.

1975. - Padom Sajgona [Ho Ši Min], u koji su ušle snage Severnog Vijetnama, okončan je vijetnamski rat. U tridesetgodišnjem ratu poginulo je oko 58.000 Amerikanaca i tri miliona Vijetnamaca, od kojih dva miliona civila.

1989. - Umro je italijanski filmski režiser Serđo Leone, autor 'špageti' vesterna.

1991. - U ciklonu u Bangladešu je poginulo najmanje 125.000 ljudi.

1995. - Predsednik SAD Bil Klinton naložio je prekid trgovine s Iranom i zabranio investicije u tu zemlju, optuživši Teheran da podržava međunarodni terorizam.

1999. - U vazdušnim napadima NATO na SR Jugoslaviju pogodjene su zgrade Ministarstva odbrane i Generalštaba Vojske Jugoslavije u užem centru Beograda.

2000. - Preminuo bivši premijer Danske Pol Hartling, koji je 1978. godine postao Visoki komesar UN za izbeglice, a 1981. dobio Nobelovu nagradu za mir.

2002. - Predsednik Zimbabvea Robert Mugabe proglasio je vanredno stanje u zemlji zbog velike nestašice hrane koja je dovela hiljade stanovnika na ivicu gladi. Kriza sa hranom nastupila je usled suše, ali i zbog zatvaranja farmi koje su drzali belci.

2003. - SAD, Rusija, Evropska unija i UN zvanično su objavile 'mapu' za mirovno pregovore Izraela i Palestine, koji bi trebalo da dovedu do stvaranja nezavisne palestinske države 2005.

2005. - Na jugu Iraka međunarodni istražitelji su otkrili masovnu grobnicu sa 1.500 tela, za koju se veruje da su većinom ubijeni Kurdi, koji su tokom 80-tih godina prošlog veka, u vreme režima Sadama Huseina, bili primorani da napuste svoje domove na severu zemlje.

2006. - Umro je DŽon Galbrajt, liberalni ekonomista i pisac.

2007. - Umrla je srpska književnica Jara Ribnikar.

2007. - U kineskom gradu Čangdžou, na istoku zemlje, u provinciji Đijangcu, svečano je otvoren za vernike, budistički hram Tjaning, najveća pagoda na svetu - simbol sveopšteg prosperiteta Kine kao i ponovnog oživljavanja tradicionalnog budizma u toj zemlji. Ceremoniji otvaranja hrama prisustvovalo je 108 poglavara raznih budističkih asocijacija i hramova iz čitavog sveta.

1751. - Odigran je prvi kriket meč u Americi.

1778. - U Somboru je otvorena Učiteljska škola, najstarija takva škola u Srbiji. Radila je do 1811, a od 3. novembra 1812. njenu ulogu je preuzela Učiteljska škola u Sent Andreji. Posle četiri godine, škola je vraćena u Sombor.

1786. - Izvedena je premijera Mocartove opere "Figarova ženidba" u Beču.

1840. - Izdate su prve samolepljive poštanske marke, "Penny Blacks", u Engleskoj.

1844. - Semjuel Morze poslao je prvu telegrafsku poruku.

1858. - Crnogorci su na Grahovu do nogu potukli znatno jače turske trupe, čiji su stalni napadi na Crnu Goru primorali kneza Danila da uverljivom vojničkom pobedom pokaže i Otomanskom carstvu i ostalim velikim silama da je Crna Gora nezavisna. Posle te pobede, godine 1860. je, uz podršku Francuske, međunarodna komisija odredila granice između Otomanskog carstva i Crne Gore, kojoj su pripojeni Grahovo, Rudine, Nikšićka župa i Gornji Vasojevići, čime je Crna Gora faktički priznata kao suverena država.

1866. - U Srbiji su puštene u promet prve poštanke marke. Istoga dana 1874, prve poštanske marke puštene su u promet u Crnoj Gori.

1867. - Osnovan je Univerzitet u Harvardu.

1869. - Otvoren je Foli Beržer u Parizu.

1873. - Izdata je prva dopisnica u SAD-u.

1886. - Otpočeo je generalni štrajk u SAD-u, sa zahtevom da se uvede osmočasovno radno vreme.

1889. - Bajer je predstavio apsirin u prahu.

1894. - U Srbiji je prvi put svečano proslavljen 1. maj. Proslava je organizovana u Beogradu, Šapcu, Negotinu, Kragujevcu, Požarevcu, Obrenovcu i Bajinoj Bašti. Proslave su poprimile masovni karakter posle osnivanja Glavnog radničkog saveza i Srpske socijaldemokratske stranke 1903.

1904. - Umro je češki kompozitor Antonjin Dvoržak, sledbenik neoromantizma i češke nacionalne škole. Komponovao je opere, simfonije, simfonijske poeme, uvertire, koncerte za klavir, za violinu i dr. Najpoznatije delo - "Slovenske igre".

1931. - Otvoren je Empire State Building na Menhetnu u Njujorku. Ova građevina je u tom trenutku bila najviša zgrada na svetu, visine 380 metara, sa 102 sprata.

1939. - Izašao je iz štampe prvi strip sa Betmenom.

1940. - Otkazane su Olipijske igre.

1941. - Održana je premijera "Građanina Kejna" Orsona Velsa, u Njujorku.

1945. - Jedinice Četvrte armije Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije zauzele su Trst, Goricu i Tržič.

1964. - Prvi put je upotrebljen računarski program BASIC.

1966. - "Bitlsi" su održali svoj poslednji koncert u Velikoj Britaniji.

1994. - Jedan od najboljih vozača Formule 1 u istoriji toga sporta - Ajerton Sena - poginuo je na stazi u Imoli. Sena je u Formuli 1 debitovao 1984. godine kada je vozio za ekipu Tolmen. Kasnije je vozio za Lotus, a prvu titulu prvaka sveta osvojio je 1988. godine kao vozač Meklarena. Sa istom ekipom trijumfovao je 1990. i 1991. godine da bi 1994. prešao u Vilijems. Poginuo je na trci za "Veliku nagradu San Marina" kada mu je bolid zbog kvara izleteo sa staze i udario u zaštitnu ogradu. Imao je 34 godine.

1997. - Toni Bler je izabran za predsednika Vlade Velike Britanije.

1519. - Umro je Leonardo da Vinči, italijanski vajar, naučnik i slikar, 'uomo universale' italijanske renesanse kojeg istoričari umetnosti svrstavaju u najveće genije ljudskog roda. Njegova dela 'Mona Liza' i 'Poslednja večera' spadaju među najčuvenije slike na svetu. 'Traktat o slikarstvu' [u prevodu objavljen u Beogradu 1953] koji sadrži njegova zapažanja, zaključke i pouke o slikanju, perspektivi, svetlosti i boji, značajan je doprinos nauci o umetnosti.

1567. - Umro je dubrovački renesansni pesnik i dramski pisac Marin Držić, autor 'Dundo Maroja' i 'Novele od Stanca'.

1660. - Rođen je Pjetro Alesandro Gaspare Skarlati, italijanski kompozitor opera i crkvenih kompozicija.

1729. - Rođena je ruska carica nemačkog porekla Katarina II Aleksejevna [Katarina Velika]. Caricom ju je 1762. proglasila dvorska garda nakon što je u zaveri ubijen njen muž Petar III. Pod uticajem francuskih prosvetitelja Voltera i Didroa, sprovela je značajne reforme ruskog društva u duhu prosvećenog apsolutizma.

1852. - Rođen je srpski novinar, pisac i političar Pera Todorović, jedan od osnivača Narodne radikalne stranke.

1857. - Umro je francuski pisac Alfred de Mise ['Noći','Pismo Lamartinu', 'Ispovest jednog deteta ovog veka'].

1860. - U Budimpešti je rođen Teodor Hercl, vođa i osnivač cionističkog pokreta, autor dela 'Jevrejska država' [1896].

1885. - Belgijski kralj Leopold II proglasio se kraljem nove Slobodne države Kongo.

1892. - Rođen je nemački pilot Manfred fon Rihthofen, 'Crveni baron', najslavniji nemački avijatičar u Prvom svetskom ratu. Tokom rata oborio je više od 80 aviona. Poginuo je u jednoj od vazdušnih bitaka u aprilu 1918.

1892. - Umro je nemački hemičar August Vilhelm fon Hofman, osnivač moderne industrije anilinskih boja iz katrana kamenog uglja.

1903. - Rođen je američki pedijatar Bendžamin Meklejn Spok, autor bestselera 'Saveti zdravog razuma o odgajanju beba i dece' [1946].

1904. - Rođen je američki pevač i filmski glumac Hari Lilis 'Bing' Krozbi, rekorder po broju snimljenih ploča, dobitnik Oskara za film 'Idući svojim putem'.

1933. - Nemački kancelar Adolf Hitler je ukinuo sindikate.

1945. - Sovjetske trupe osvojile su Berlin u Drugom svetskom ratu.

1951. - Savet Evrope prihvatio je Nemačku kao punopravnog člana.

1953. - Kralj Husein zvanično je postao kralj Jordana. U Iraku, kralj Fejsal II preuzeo je vlast.

1957. - Umro je američki političar, senator Džozef Mekarti, vođa antikomunističke kampanje u SAD početkom pedesetih godina.

1960. - Izvršena je smrtna kazna nad Amerikancem Kerilom Česmenom, osuđenom za otmicu i silovanje. Čekajući izvršenje presude, koje je osam puta odlagano zahvaljujući upornoj i veštoj odbrani, u zatvoru je napisao tri knjige koje su postale bestseleri.

1965. - Stavljen je u upotrebu prvi komunikacioni satelit za prenos televizijske slike.

1967. - U Stokholmu je počeo da radi međunarodni sud za ratne zločine Bertranda Rasela, koji je kasnije presudio da su SAD krive za agresiju na Vijetnam.

1990. - Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele i vlada Južne Afrike otpočeli su razgovore u Kejptaunu o okončanju vlasti bele manjine u toj zemlji. Istog dana 1994. Mandela i njegov Afrički nacionalni kongres pobedili su na izborima u Južnoj Africi.

1993. - U Atini, predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić potpisao je Vens-Ovenov mirovni plan za Bosnu pod uslovom da ga prihvati Skupština RS. Skupština je kasnije odbacila plan, ocenivši da su mape razgraničenja s bosanskim Muslimanima i Hrvatima krajnje nepovoljne za Srbe u Bosni, a bosanski rat je nastavljen.

1995. - Šest osoba je poginulo, a 176 ranjeno kada su projektili krajiških Srba pogodili centar Zagreba.

1999. - Avijacija NATO-a, u napadima na SR Jugoslaviju, upotrebila je grafitne bombe koje su izazvale raspad elektroenergetskog sistema u Srbiji. Oko 70 odsto teritorije Srbije ostalo je u mraku.

2000. - U Sijera Leoneu pobunjenici Ujedinjenog revolucionarnog fronta zarobili su 500 pripadnika mirovnih snaga UN. Zatvorenici su u narednom periodu puštani u manjim grupama, a 15. jula, nakon vojne intervencije mirovnih snaga, konačno su svi oslobođeni.

2001. - Ronilac Živadin Đorđević izjavio je listu 'Timočka krimi revija' da je u proleće 1999. iz reke Dunav izvučena hladnjača sa 50 tela koja su kasnije tajno zakopana u masovnu grobnicu. U narednim mesecima srpska policija je otkrila nekoliko masovnih grobnica u kojima su, kako se pretpostavlja, zakopani albanski civili ubijeni tokom sukoba na Kosovu.

2001. - Bivši pripadnik Kju Kluks Klana, Tomas Blanton, osuđen je na doživotnu robiju zbog postavljanja bombe u crkvi u Birmingemu, u američkoj državi Alabama, 1963. koja je za posledicu imala smrt četiri crne devojčice.

2003. - Američki predsednik Džordž Buš saopštio je da je glavni deo borbenih operacija u Iraku završen, čime je zvanično okončan rat u Iraku.

2004. - Milorad Luković Legija, bivši komandant Jedinica za specijalne operacije [JSO] i prvooptuzeni za ubistvo srpskog premijera Zorana Đinđića, predao se beogradskoj policiji nakon 14 meseci skrivanja.

1469. - Rođen je italijanski državnik i istoričar Nikolo Makijaveli, autor dela 'Vladalac' u kojem je izneo shvatanje da vladar ne treba da bira sredstva da bi postigao cilj iz čega je kasnije izveden pojam 'makijavelizam'.

1494. - Španski moreplovac Kristofor Kolumbo otkrio je ostrvo, kasnije nazvano Jamajka.

1500. - Portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral je na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.

1748. - Rođen je francuski političar Emanuel Žozef Siej, poznat kao Abe Sije, jedan od vođa Francuske revolucije. U brošuri 'Šta je treći stalež?' izložio je političke zahteve buržoazije.

1791. - Poljski kralj Stanjislav II August Ponjatovski potpisao je liberalni ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisani Ustav u svetu, posle američkog.

1814. - Francuski kralj Luj XVIII vratio se, pod zaštitom saveznika, u Pariz posle poraza cara Napoleona I u bici kod Vaterloa.

1841. - Novi Zeland je proglašen britanskom kolonijom.

1895. - Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi dobile su naziv Rodezija.

1898. - U Kijevu je rođena izraelska državnica Golda Mabovič Mejrson, poznata kao Golda Meir, prva žena premijer Izraela od 1969. do 1974.

1898. - Umro je srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Svetislav Vulović, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najuticajnijih srpskih književnih kritičara u 19. veku.

1902. - Rođen je francuski fizičar Alfred Kastler, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1966. Njegov naučni rad doprineo je razvoju lasera.

1922. - U Parizu je osnovana Međunarodna železnička unija, među čijim osnivačima su bile i Jugoslovenske železnice.

1936. - U Jagodini su u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju između dva svetska rata.

1939. - Smenjen je sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, a novi ministar je postao Vjačeslav Molotov, koji je krajem avgusta potpisao pakt o nenapadanju sa nacističkom Nemačkom.

1945. - Britanci su u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme [danas Mjanmar], oslobodivši ga japanske okupacije.

1946. - U Tokiju je počeo da zaseda Međunarodni vojni sud za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu, koji je trajao do novembra 1948, od 28 okrivljenih sedam je osuđeno na smrt, 16 na doživotnu robiju, a ostali na vremenske kazne.

1968. - Žestokim sukobima sa policijom u Parizu su počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo su zahvatili i druge evropske zemlje, a protest je prerastao u revolt protiv građanskog društva.

1971. - Valter Ulbriht se povukao sa mesta generalnog sekretara komunističke partije istočne Nemačke. Zamenio ga je Erih Honeker.

1991. - U rodno selo Lelić kod Valjeva prenete su iz SAD mošti episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića.

1992. - Muslimanske snage napale su u Sarajevu kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici. Ubijeno je i ranjeno više oficira, vojnika i civila.

1996. - Delegati 55 zemalja saglasili su se na konferenciji UN u Ženevi o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.

1999. - Tokom vazdušnih udara NATO na SR Jugoslaviju pogođen je putnički autobus kod mesta Peć na Kosovu. Poginulo je 20 ljudi, a 43 je ranjeno. U Novom Sadu je pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu je saopšteno da je za 42 dana vazdušnih napada na SRJ izvedeno 14.000 letova.

2003. - Američki Kongres je, većinom glasova, izglasao budžet odskoro 80 milijardi dolara koji je namenjen ratu u Iraku, a jedan njegov deo saveznicima i borbi protiv terorizma.

2006. - Evropska unija je odlučila da odloži pregovore o pridruživanju sa Srbijom i Crnom Gorom zato što vlasti u Beogradu nisu dostigle traženi stepen pune saradnje sa Haškim tribunalom, jer nisu uhapsile i u Hag prebacile generala Ratka Mladića.

2006. - Saučesnik u napadu na Svetski trgovinski centar u Njujorku 11. septembra 2001. Zakarija Musaui osuđen je odlukom savezne porote na doživotnu robiju. To je prva i jedina presuda koju je izrekao američki sud za napade na SAD 11. septembra u kojima je poginulo skoro 3.000 ljudi.

1493. - Papa Aleksandar VI, Španac, izdao je edikt o podeli Novog sveta između Španije i Portugalije, prema kojem sve novootkrivene zemlje zapadno od Azora treba da pripadnu Španiji.

1780. - U Epsomu u Engleskoj održane su prve konjičke trke.

1825. - Rođen je engleski biolog i filozof Tomas Henri Haksli, pobornik teorije evolucije Čarlsa Darvina, autor dela 'Mesto čoveka u prirodi', 'Evolucija i etika', 'Nauka i kultura' i 'Priručnik komparativne anatomije kičmenjaka'.

1827. - Rođen je engleski istraživač Džon Haning Spik, prvi Evropljanin koji je u avgustu 1858. video afričko jezero Viktorija i tvrdio da je ono izvorište Nila.

1869. - Umro je srpski pisac i političar Jovan Hadžić [pseudonim Miloš Svetić], prvi predsednik Matice srpske, poznat kao protivnik jezičkih i pravopisnih reformi Vuka Karadžića.

1885. - Umro je srpski knez Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa. Za njegove vladavine 1842-1858. počele su reforme države i njena modernizacija. Na Svetoandrejskoj skupštini 1858. zbačen je sa vlasti, a na presto se vratio knez Miloš Obrenović.

1903. - U borbi sa Turcima poginuo je vođa makedonskog nacionalno-revolucionarnog pokreta Goce Delčev.

1919. - Počele su demonstracije kineskih studenata protiv odluke Versajske mirovne konferencije da se nemački posedi u provinciji Šantung predaju Japanu. Demonstracije pod nazivom 'Pokret 4. maja', prerasle su u nacionalni pokret, pokrenuvši preko 10 miliona ljudi.

1928. - Rođen je egipatski državnik Hosni Mubarak, predsednik Egipta od 1981, posle ubistva Anvara el Sadata.

1929. - Rođena je američka glumica Odri Hepbern, ambasador dobre volje UNICEF-a. Dobitnik je Oskara za film 'Praznik u Rimu' ['Doručak kod Tifanija', 'Sabrina', 'Rat i mir', 'Ljubav popodne', 'Moja draga lejdi'].

1938. - Daglas Hajd je postao prvi predsednik Irske na osnovu novog Ustava kojim je proklamovana njena nezavisnost.

1970. - Američka Nacionalna garda ubila je četiri i ranila 11 studenata Univerziteta Kent u državi Ohajo koji su demonstrirali protiv Vijetnamskog rata.

1979. - Vođa konzervativaca Margaret Tačer posle pobede nad laburistima na parlamentarnim izborima, postala je prva žena premijer u istoriji Velike Britanije.

1980. - Umro je predsednik SFR Jugoslavije Josip Broz Tito, vođa jugoslovenskih partizana u Drugom svetskom ratu i lider Komunističke partije Jugoslavije. Izveo je zemlju iz sovjetskog bloka i bio vođa Pokreta nesvrstanih zemalja.

1990. - Na prvim višestranačkim izborima [posle Drugog svetskog rata] u Hrvatskoj je ubedljivo pobedila Hrvatska demokratska zajednica Franje Tuđmana.

1994. - Izrael i PLO potpisali su sporazum o početku primene ograničene palestinske autonomije u Gazi i Jerihonu.

1994. - Emitovanjem prvog servisa vesti, počela je sa radom beogradska nezavisna novinska agencija Beta.

1996. - Lider konzervativaca Hose Marija Asnar postao je premijer Španije, čime je okončana 13-godišnja vladavina socijalista.

2001. - U Beogradu je podignuta optužnica protiv Radomira Markovića, koji je u vreme režima Slobodana Miloševića bio načelnik Službe državne bezbednosti. Po optužnici za odavanje državne tajne, Marković je 6. jula 2001. osuđen na godinu dana zatvora, a po tužbi za umešanost u ubistvo četiri funkcionera Srpskog pokreta obnove [SPO] na Ibarskoj magistrali u oktobru 1999. osuđen je 30. januara 2003. na sedam godina zatvora.

2001. - Sjedinjene Američke Države su, glasanjem, izbačene iz Komisije za ljudska prava pri UN, što je prvi put u istoriji te međunarodne organizacije.

2003. - U 83. godini umro je Sesto Bruskantini, čuveni italijanski solo operski pevač.

2004. - Vlada italijanskog premijera Silvija Berluskonija zabeležila je rekord kao prva vlada koja je najduže ostala na vlasti od II svetskog rata, 1.060 dana.

2005. - U aukcijskoj kući Kristi skulptura Konstantina Brankuzija 'Ptica u prostoru' prodata je za 27.450.000 američkih dolara, što je rekordna cena u prodaji jedne skulpture.

1570. - Otomansko carstvo objavilo je rat Veneciji zato što je odbila da preda mediteransko ostrvo Kipar.

1813. - Rođen je danski filozof Seren Kjerkegor, rodonačelnik filozofije egzistencijalizma, nazvan 'Kopenhaški Sokrat'. Nasuprot filozofskoj tradiciji, posebno u protivstavu prema sistemu filozofije Fridriha Hegela. Prema njegovom učenju, za egzistenciju nema sistema, jer je ona sloboda, strepnja, očajanje, doživljaj greha, nepojmljivost, bolest na smrt - uvek odnos, a ne kategorijalno postojanje. Dela: 'O pojmu ironije sa stalnim osvrtom na Sokrata', 'Ili-ili', 'Pojam strepnje', 'Bolest na smrt', 'Dnevnik', 'Stadijumi na životnom putu', 'Filozofske mrvice'.

1815. - Rođen je francuski pisac Ežen Martin Labiš, koji je u komedijama i vodviljima duhovito karikirao građansko društvo Francuske u 19. veku. Dela: 'Slamni šešir', 'Put gospodina Perišona'.

1818. - Rođen je nemački filozof jevrejskog porekla Karl Marks, socijalistički teoretičar i istaknuti vođa zapadnoevropskog radničkog pokreta u 19. veku.

1821. - Umro je bivši francuski car Napoleon I Bonaparta, jedan od najvećih vojskovođa u istoriji čiji su osvajački pohodi izmenili Evropu i razorili feudalno ustrojstvo tradicionalne Evrope.

1846. - Rođen je poljski pisac Henrik Sjenkjevič, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905. Svetsku slavu stekao je istorijskim romanima. Dela: romani 'Ljuo vadis', 'Ognjem i mačem', 'Potop', 'Pan Volodijovski', 'Bez dogme', 'Porodica Polanjeckih', 'Kroz pustinju i prašumu', zbirka pripovedaka 'Skice ugljenom'.

1855. - Prvi svetovni vladar Crne Gore knez Danilo Petrović doneo je Zakonik kojim je nastojao da individualizuje imovinska prava, po uzoru na savremene građanske zakonike.

1883. - Rođen je srpski kompozitor i muzički pisac Petar Konjović, rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti i upravnik Muzikološkog instituta. Inspirisao se narodnim motivima i učvrstio je nacionalni smer u srpskoj muzici. Dela: opere 'Knez od Zete', 'Vilin veo', 'Koštana', 'Seljaci', zbirke solo pesama 'Moja zemlja', 'Lirika', knjige 'Stevan Mokranjac', 'Miloje Milojević', 'Knjiga o muzici'.

1904. - Na brdu Volujica kod Bara postavljena je prva radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema na Balkanu.

1936. - Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale su Adis Abebu, prestonicu Etiopije. Agresija na tu prastaru afričku carevinu okončana je ubrzo pripajanjem Etiopije italijanskom kolonijalnom carstvu.

1945. - Sovjetske trupe ušle su u Drugom svetskom ratu u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete 'Fau 1' i 'Fau 2'. Američke trupe su istog dana oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor Mauthauzen, u kojem su Nemci tokom rata likvidirali 120.000 ljudi, uključujući 13.000 gradjana Kraljevine Jugoslavije, ogromnomm većinom Srba.

1954. - General Alfredo Štresner je u vojnom udaru oborio predsednika Paragvaja Federika Čavesa, započevši tako 34-godišnju diktaturu.

1955. - Zapadni saveznici su obnovili suverenitet Zapadne Nemačke i primili je u NATO.

1961. - Iz Kejp Kanaverala je poleteo kosmički brod 'Merkjuri', prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard. Brod nije obleteo planetu već je dostigao visinu od 185 kilometara i posle 15 minuta se vratio na Zemlju.

1977. - Umro je nemački državnik i ekonomista Ludvig Erhard, zapadnonemački kancelar od 1963. do 1966, arhitekta privrednog oporavka i uspona Zapadne Nemačke posle Drugog svetskog rata.

1978. - Teroristička grupa 'Crvene brigade' saopštila je da je ubila bivšeg premijera Italije Alda Mora, otetog u martu 1978. Njegovo telo pronađeno je dva dana kasnije.

1981. - Bobi Sends prvi je od 10 pripadnika Irske republikanske armije umro u zatvoru Mejz u Severnoj Irskoj od posledica štrajka glađu.

1990. - U Bonu su počeli razgovori S S S R, SAD, Velike Britanije, Francuske i dveju nemačkih država o ujedinjenju Nemačke.

1999. - NATO avijacija je između Kačanika i Uroševca usred dana gađala konvoj 'Lekara sveta' - vidno obeležen znacima Crvenog krsta i grčkim zastavama - koji je prevozio pomoć prištinskom Kliničko-bolničkom centru prikupljenu u Grčkoj, a samo pukim slučajem nije nastradao niko od trojice lekara i trojice vozača kamiona.

1999. - Na severu Albanije srušio se američki helikopter AH-64 tipa 'apač' i oba pilota su poginula, a NATO je saopštio da se nesreća dogodila zbog kvara motora tokom 'rutinske vežbe'.

2002. - Francuski predsednik Žak Širak osvojio je 82 odsto glasova u drugoj rundi izbora u kojem su Francuzi birali između njega i krajnjeg desničara Žan Mari Le Pena, što je najubedljivija pobeda u istoriji predsedničkih izbora u Francuskoj.

2004. - Slika Pabla Pikasa 'Dečak s lulom' prodata je u njojorškoj galeriji 'Sotbi' za 104 miliona i 168.000 dolara, što je najviša cena ikad postignuta na aukciji za neku sliku.

1429. - Francuzi pod vođstvom Jovanke Orleanke prekidaju englesku opsadu Orleana.

1711. - Rođen je srpski matematičar, fizičar, astronom, filozof, pesnik i univerzitetski profesor Josip Ruđer Bošković, jedan od najvećih umova nauke svog vremena. Nasuprot Isaku Njutnu, verovao je da su vreme i prostor relativni, zbog čega se smatra pretečom Alberta Ajnštajna. Bio je osnivač i direktor Brerske astronomske opservatorije kod Milana i direktor Optičkog instituta francuske mornarice. Postavio je dve geometrijske metode za određivanje elemenata rotacije Sunca, geometrijsku metodu određivanja putanje kometa, jedinstveni zakon sile; pretpostavio je, takođe, da tela ne samo da se privlače nego se i odbijaju na malim rastojanjima, sve formule sferne trigonometrije sveo je na četiri osnovne, izračunao je dimenzije i spljoštenost Zemlje na osnovu merenja meridijana, rešio je problem okaca u saću. Objavio je niz rasprava na latinskom, italijanskom i francuskom. Dela: "Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium", "Opera partientia ad opticam et astronomiam", "Elementorum universae matheseos", "O morskoj plimi", "O zakonu sila u prirodi", "O svetlu", "Teorija konusnih preseka", "Elementi matematike".

1824. - U Beču je premijerno izvedena Betovenova Deveta simfonija.

1832. - Grčka postaje nezavisna država.

1866. - Nemački premijer Oto fon Bizmark ozbiljno je ranjen prilikom pokušaja atentata.

1892. - Rođen je Josip Broz Tito.

1892. - Rođen je srpski pisac Milutin Bojić, autor poeme "Plava grobnica", koja peva o masovnom sahranjivanju srpskih vojnika u more, trajnog poetskog spomenika tragediji srpske vojske u Prvom svetskom ratu posle povlačenja preko Albanije. Studirao je filozofiju i pedagogiju u Beogradu. Učestvovao je u balkanskim ratovima i u Prvom svetskom ratu. Posle povlačenja preko Albanije, radio je kao državni službenik na Krfu i u Solunu. Umro je od tuberkuloze u 25. godini i sahranjen je na solunskom groblju Zejtilnik. Dela: četiri knjige pesama i više drama, uključujući "Kraljevu jesen" i "Uroševu ženidbu".

1893. - Povodom 400-godišnjice osnivanja Obodske štamparije, Književno-umetnička zajednica je pod predsedništvom Milana Milićevića priredila prvu izložbu srpskih knjiga u Beogradu.

1912. - Na Kolumbijskom univerzitetu ustanovljena je Pulicerova nagrada u čast Jozefa Pulicera, američkog novinara i osnivača senzacionalističke štampe. Nagrada se dodeljuje za dela iz oblasti američke istorije, poezije, drame, muzike i novinarstva. Nagrade se dele svake godine, a ograničene su na američke državljane.

1928. - U Engleskoj je smanjena starosna granica za žene u vezi sa pravom glasa sa 30 na 21 godinu.

1934. - Na Filipinima je pronađen najveći biser na svetu, težak 6,4 kilograma.

1945. - Oslobođen je koncentracioni logor Mathauzen.

1951. - Međunarodni Olimpijski komitet odobrio je učešće Rusiji na Olimpijskim igrama 1952.

1960. - Leonid Brežnjev postaje predsednik Sovjetskog Saveza.

1972. - L.A. Lejkersi su osvojili 26-ti NBA šampionat, porazivši Njujork Nikse sa 4:1.

1982. - IBM je izbacio PC-DOS version 1.1.

1429. - Pobedom francuske vojske nad Englezima završena je opsada Orleana u Stogodišnjem ratu.

1794. - U Parizu je, po nalogu Revolucionarnog suda, giljotinom pogubljen francuski hemičar Antoan Lavoazije, osnivač moderne hemije. Formulisao je zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije.

1815. - Na brdu Ljubić, kod Čačka, Srbi su u Drugom srpskom ustanku potukli trostruko jaču tursku vojsku.

1828. - U Švajcarskoj je rođen Henri Dunan, osnivač Crvenog krsta [1863] i dobitnik prve Nobelove nagrade za mir 1901.

1852. - Potpisan je Londonski protokol kojim se garantuje integritet Danske.

1873. - Umro je engleski filozof i ekonomista Džon Stjuart Mil, jedan od osnivača filozofije liberalizma, političke ekonomije, tvorac teorije indukcije u logici i zastupnik utilitarizma u etici ['O slobodi', 'Principi političke ekonomije', 'Utilitarizam', 'Sistem logike'].

1873. - Zaharije Stefanović Orfelin izdao je u Beču knjigu 'Iskusni podrumar', prvu knjigu o proizvodnji vina na srpskom jeziku.

1880. - Umro je francuski pisac Gistav Flober, autor romana 'Gospođa Bovari' zbog kojeg je bio optužen za povredu javnog morala ['Sentimentalno vaspitanje', 'Salambo', 'Iskušenje svetog Antonija'].

1884. - Rođen je američki državnik Hari Truman, 33. predsednik SAD [1945-53]. Predsednik je postao posle smrti Frenklina Ruzvelta. Uveo je doktrinu [Trumanova doktrina] o vojnoj i ekonomskoj pomoći zemljama ugroženim levičarskim pokretima.

1900. - Srpski fizičar Mihailo Pupin patentirao je u Njujorku aparat za telefonske i telegrafske prenose na velike udaljenosti.

1902. - Od erupcije vulkana Mon Pelje na Martiniku u Karibima, uništen je grad Sen Pjer, a poginulo je više od 30.000 ljudi.

1903. - Na Tahitiju je umro francuski postimpresionistički slikar Pol Gogen.

1921. - U Švedskoj je ukinuta smrtna kazna.

1949. - Stvorena je Savezna Republika Nemačka, u čiji sastav su ušle dotadašnje zone pod američkom, britanskom i francuskom kontrolom, uspostavljene posle Drugog svetskog rata i poraza nacista. Formirana je privremena vlada na čelu sa Konradom Adenauerom.

1952. - Umro je američki filmski producent Vilijem Foks, osnivač filmske korporacije 'Foks' [1915], kasnije 'Tventit senčeri Foks'.

1973. - U Južnoj Dakoti, u SAD, okončana je pobuna Indijanaca koji su 10 nedelja u opsadi držali malo prerijsko naselje.

1980. - U Beogradu je sahranjen predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Sahrani su prisustvovali najviši predstavnici više od 120 zemalja, kao i 200 partija. Direktan prenos sahrane preuzele su televizijske stanice iz više od 40 zemalja.

1984. - Sovjetski olimpijski komitet odlučio je da bojkotuje Olimpijske igre u Los Anđelesu, optuživši vladu SAD za kršenje Olimpijske povelje.

1992. - U SR Jugoslaviji je penzionisano 38 generala, među kojima i načelnik Generalštaba Blagoje Adžić. Novi šef G S S postao je general-pukovnik Života Panić.

1994. - Na parlamentarnim izborima u Mađarskoj pobedili su socijalisti Đule Horna.

1999. - U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođena je ambasada Kine u Beogradu. Poginulo je četvoro kineskih državljana, a najmanje 10 ranjeno. Incident je ozbiljno poljuljao odnose SAD i Kine i usledili su masovni protesti u Kini.

1999. - Pod nerazjašnjenim okolnostima ubijen je Fehmi Agani, najbliži saradnik lidera Demokratskog saveza Kosova Ibrahima Rugove. Njegovo telo pronađeno je kod Lipljana na Kosovu.

1999. - Umro britanski filmski glumac Dirk Bogard poznat po ulogama 'Smrt u Veneciji', 'Žrtva' i 'Sluga'.

2001. - SR Jugoslavija je primljena kao punopravni član u Svetsku banku.

2001. - Papa Jovan Pavle II okončao je svoju istorijsku posetu Siriji, čime je postao prvi papa koji je ušao u džamiju. Tu zemlju je napustio molitvom za mir između Jevreja i Arapa.

2003. - U američkom Senatu jednoglasno je usvojen predlog o proširenju NATO-a za sedam bivših istočno-evropskih komunističkih zemalja [Letonija, Litvanija, Estonija, Slovenija, Slovačka, Bugarska
i Rumunija].

2003. - Marokanski kralj Muhamed je povodom rođenja svog sina, naslednika, oslobodio više od 9.000 zatvorenika, što je najveća amnestija u istoriji ove zemlje.

2006. - Haški tribunal osudio je bosanskog Hrvata Ivicu Rajića na 12 godina zatvora zbog zločina nad muslimanskim civilima u srednjoj Bosni 1993. godine.